V
rijdag 2 juli 1971 was een hoogtepunt in ons Nijenrode-bestaan: we gingen met z´n allen naar de kerk. Niet uit religieuze overwegingen, maar omdat we onze diploma´s in ontvangst gingen nemen. En dat was toch het grote doel waar we twee jaar lang naartoe hadden gewerkt.
Vreemd is, dat er over die diploma-uitreiking niets vermeld staat in de uitnodiging. Het gaat over de afsluiting van het 25ste studiejaar, de diverse sprekers en wat ze te vertellen hebben, dat er een medaille uitgereikt zal worden en dat er een lunch zal zijn. Merkwaardig.
Ik herinner me vaag, dat we allen individueel ons diploma in ontvangst namen, vergezeld van een handdruk en voor sommigen een kort persoonlijk woord van Postma. Het was een dag van voldoening omdat het uiteindelijk toch gelukt was. Onze totaalscores waren 2,0 of hoger, er waren niet te veel onvoldoendes, ze waren keurig gespreid over de verschillende vakgroepen en de goede scores bij de overige vakken in die vakgroepen boden genoeg compensatie voor de onvoldoendes. Voor mij persoonlijk was er ook nog de prettige verrassing, dat de NCD-marketingprijs mij was toegevallen.
Behalve voldoening herinner ik me ook een zekere weemoed. Er was immers een einde gekomen aan een periode van twee jaar, waarin we met onze jaargenoten intensief hadden geleefd, gestudeerd, gesport en gefeest op de campus van Nijenrode. Hierbij foto´s van deze dag uit de collectie van Erik Hemmes. Voor velen van ons zijn dit vast onbekende, “nieuwe” foto´s. Er moeten er die dag nog veel meer gemaakt zijn door onze familieleden en vrienden. Wie stelt die foto´s beschikbaar?
De diploma uitreiking was het hoogtepunt van de dag vanuit onze studentenoptiek. Ook voor rector Postma was 2 juli 1971 een hoogtepunt. De dagen voor de diploma uitrekening waren voor hem buitengewoon opwindend geweest. Hij beschrijft dat in zijn bijdrage “Vooruit dan maar”, in het boekje “Nijenrode, de ontwikkeling van een toekomst, Een terugblik op de eerste veertig jaar, en een terreinverkenning voor het komende decennium”, uitgegeven in 1986 door Nijenrode, Universiteit voor bedrijfskunde. Hier enkele fragmenten uit zijn verhaal.
Inmiddels was het bijna juni geworden en de situatie op Nijenrode was explosief. In het docentencorps was een groeiende groep van mening, dat we eieren voor ons geld moesten kiezen, en aansluiting dienden te zoeken bij de Rijksuniversiteit Utrecht. Er waren zelfs een paar regelrechte rellen. Door het ontslag van een van de docenten werd de situatie nog verder op de spits gedreven. Uiteindelijk had ik een motie van wantrouwen aan mijn broek van driekwart van het onderwijzend personeel en tweederde van de studenten. Ik moet erbij zeggen dat daar een motie van vèrtrouwen van het niet wetenschappelijk personeel tegenover stond. De spanning bij iedereen was wel begrijpelijk: we mòesten aansluiting krijgen bij het wetenschappelijk onderwijs, anders konden we de aanmelding van nieuwe studenten wel vergeten. Maar ik wist heel zeker dat we juist op dat moment niet moesten buigen voor een compromis, dat het alles of niets zou worden (…).
Op woensdag 30 juni 1971, om kwart voor twaalf ´s middags, ging de telefoon. Van Wolferen (Mr. M.D. van Wolferen, secretaris-generaal van het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen – red.). Hij vertelde dat hij net gesproken had met Witteveen, die toen minister van Financiën was. Wat Onderwijs betrof was alles eigenlijk rond, alleen Witteveen zou nog moeten beslissen of onze toelating ook financieel te verantwoorden was. Van Wolferen had tegenover Witteveen gesteld dat nu eindelijk de knoop moest worden doorgehakt, omdat er geen tijd was voor verder uitstel. Even had Witteveen wat nadenkend gekeken, om daarna te verzuchten: “Vooruit dan maar!”(…).
Die donderdag heb ik stilletjes genoten. Vrijdagochtend ging ik naar de kerk te Breukelen, waar het studiejaar officieel zou worden afgesloten. Voor de deur werden vlugschriften uitgereikt. Enkele docenten droegen uit protest knalrode sokken onder de broek van hun jacquet. Een deel van de staf stond klaar om ostentatief te vertrekken zodra zich een gelegenheid aan zou dienen. De spanning was om te snijden. En ik stond daar, om te vertellen dat de kogel door de kerk was! Nijenrode werd een instelling voor Wetenschappelijk Onderwijs! Na vijfentwintig jaar vechten hadden we gewonnen! Ik denk dat het wel een kwartier geduurd heeft voor de spanning brak en iedereen goed besefte wat het betekende. Het was een van de belangrijkste beslissingen in de geschiedenis van Nijenrode, die zou doorwerken op zijn alumni, maar ook op de bestuurscolleges en de medewerkers. Het was ook een prachtig moment voor mijn vrouw en mij persoonlijk. Terugblikkend op de lange, moeizame voorgeschiedenis van die beslissing dacht ik toen, met een gevoel van grote dankbaarheid: “En Toch…”.
Nijenrode 1969 